به مناسبت روز ملی فناوری فضا؛
ایران بعد از ۶ پرتاب در انتظار ارسال ظفر به فضا
اچ پی: ایران در حالی روز ملی فناوری فضا در سال 1398 را جشن می گیرد كه بعد از چهار پرتاب موفق و دو پرتاب ناموفق در انتظار پرتاب ماهواره های ظفر-1 و 2 است و بر طبق اعلام وزیر ارتباطات، زیرساخت های پرتاب این دو ماهواره در حال اجراست تا پیش از 22 بهمن در مدار 500 كیلومتری قرار گیرد.
به گزارش اچ پی به نقل از ایسنا، روز ملی فناوری فضایی روزی است كه در آن ایران با پرتاب موفقیت آمیز ماهواره "امید" در ۱۴ بهمن سال ۱۳۸۷ به جمع كشورهای دارای توانایی پرتاب ماهواره پیوست؛ بعد از این ایران هرسال در این روز سالگرد پرتاب این ماهواره را جشن می گیرد. امسال در حالی روز فناوری فضایی را جشن می گیریم كه بعد از چهار پرتاب موفق و دو پرتاب ناموفق، در انتظار پرتاب ششمین ماهواره به فضا هستیم.
ماهواره ظفر-۱ و ظفر-۲ ماهواره ای است كه طراحی و ساخت آن از چهار سال قبل در دستور كار مركز تحقیقات دانشگاه علم و صنعت قرار گرفت و بگفته وزیر ارتباطات، ماهواره ظفر-۲ نسخه دوم ماهواره ظفر-۱ است و در صورت عدم موفقیت آمیز بودن پرتاب سریعاً ماهواره دوم جایگزین می شود، این ماهواره پیش از ۲۲ بهمن پرتاب خواهد شد.
ماهواره "ظفر ۱" مجهز به دوربین ۲۵ متری و "ظفر ۲" مجهز به دوربین رنگی ۱۶ متری است و هر دو ماهواره از محموله ذخیره و ارسال داده برخوردار می باشند، به شكلی كه ۲۵۶ كاربر در جهان می توانند با این ماهواره ارتباط برقرار كنند و ارسال و دریافت پیام داشته باشند. این ماهواره ها در پوشش ایستگاه های زمینی مجهز به موبایل ماهواره ای هستند و این امر سبب می شود كه دو نفر می توانند با تلفن همراه با یكدیگر تماس داشته باشند. این ماهواره ها همین طور مجهز به محموله اندازه گیری تشعشات فضایی هستند كه این محموله جزو فناوری های روز دنیا بشمار می رود.
در طراحی و ساخت این ماهواره ها حدود چهار تجهیز از خارج از كشور تهیه و مابقی تجهیزات نیز در داخل كشور طراحی و ساخته شده اند.
به گفته دكتر مرتضی براری، رئیس سازمان فضایی ایران، مقرر است این ماهواره در مدار ۵۰۰ كیلومتری قرار گیرد و ماهواره ظفر ۱ روزانه ۱۵ بار به دور كره زمین می چرخد.
رئیس سازمان فضایی ایران با بیان این كه این ایستگاه ها آماده اند كه بعد از قرارگیری ماهواره در مدار عملیات، كنترل، هدایت و دریافت و ارسال داده اطلاعات را انجام دهند، اشاره كرد: این ماهواره دارای سه ماموریت تصویربرداری، ذخیره و ارسال داده و اندازه گیری تشعشات فضایی است و امیدواریم با قرار گرفتن ظفر در مدار زمین بتوانیم پاسخگوی نیازهای جامعه باشیم.
سه ایستگاه ماهدشت، چرمشهر و قشم بعنوان ایستگاه های زمینی ماهواره ظفر در نظر گرفته شده است. این سه ایستگاه كار دریافت و ارسال ماهواره را برعهده دارند.
ماهواره های پرتاب شده ایرانی به فضا
ماهواره امید
ماهواره تحقیقاتی امید، اولین ماهواره ساخت كشور ایران است كه تمام تجهیزاتش در سازمان فضایی ایران طراحی و تولید شده است. ساخت "امید" از ۱۵ اسفند ۱۳۸۴ آغاز و طی دو سال آماده انجام تست های مشترك شد.
این ماهواره در بامدادان ۳ فوریه ۲۰۰۹ میلادی (۱۵ بهمن ۱۳۸۷) و در سی امین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی در مدار فضا قرار گرفت.
پرتاب ماهواره امید
"امید" در ۵ اردیبهشت ۱۳۸۸ با جو غلیظ مناطق غربی آمریكای جنوبی و اقیانوس آرام برخورد كرد و به كار ۸۲ روزه خود تمام كرد.
ماهواره امید در فضا
ماهواره امید با ماهواره بر "سفیر امید" پرتاب شد كه این ماهواره را در مدار ۲۵۲ تا ۳۸۳ كیلومتری قرار داد. این ماهواره در هر ۲۴ ساعت، ۱۵ بار به دور زمین چرخیده و گزارش های سنجشی به ایستگاه های زمینی در ایران ارسال كرده است.
ماهواره امید در مدت ماموریت خود ۷۰۰ بار دور زمین چرخیده است و برخی مراكز علمی و تحقیقاتی و پایگاه های اینترنتی آماتوری فضایی دنیا همچون در كشورهای انگلستان، آمریكا و روسیه در مدت ماموریت ماهواره امید، موفق به دریافت اطلاعات از این ماهواره شده اند.
شناسایی ظرفیت های موجود درباب تجهیزات ساخت، مونتاژ و تست ماهواره، ایجاد بستر كارهای فضایی در شركت های خصوصی و ایجاد فضای عملیاتی ساخت و تست ماهواره در تعامل با ماهواره بر داخلی از ماموریت های ماهواره امید تعیین شد و بر این اساس ماموریت فنی آن به شكلی تنظیم شده كه بتوان با حداقل ریسك به حداكثر اطمینان در یك ارتباط ماهواره ای رسید.
"امید" در ابعاد ۴۰ در ۴۰ در ۴۰ سانتی متر مكعب و با وزن ۲۷ كیلو گرم ساخته شده است.
ماهواره رصد
ماهواره رصد، دومین ماهواره ایرانی و ساخته شده در دانشگاه مالك اشتر است كه توسط ماهواره برهای حامل ایرانی به فضا فرستاده شد. این ماهواره همین طور اولین ماهواره تصویربرداری ایران شمرده می شود كه با نام كامل "رصد-۱، در ۲۵ خرداد سال ۱۳۹۰ (۱۵ ژوئن ۲۰۱۱) به فضا پرتاب شد.
"رصد" در روز ۱۵ تیر ماه سال ۱۳۹۰ (۶ ژوئیه ۲۰۱۱) باردیگر وارد جو شد و به عمر تقریباً سه هفته ای خود تمام كرد.
رصد حركت ماهواره "رصد"
این ماهواره با ماهواره بر "سفیر رصد" كه یك ماهواره بر دو مرحله ای است، در مدار بیضوی حضیض ۲۶۰ كیلومتر به فضا پرتاب شد.
موتور مرحله اول این ماهواره بر به مدت ۱۵۲ ثانیه عملكرد داشت.
"رصد" نخستین ماهواره ای بود كه برای تامین برق مورد نیاز خود به صفحات خورشیدی متصل بر دیواره ماهواره و باتری یا باتری های داخلی مجهز بود. این ماهواره همین طور از زیرسیستم كنترل تولید و توزیع جریان الكتریكی بهره می برد كه این ماهواره را قادر می ساخت در بخش تاریك مدار از باتری ها استفاده نماید و در بخش روشن آنها را شارژ كند.
دقت تصویر دوربین به كار رفته در "رصد" كه اولین گام ایران در داشتن یك ماهواره مستقل تصویربرداری از پدیده های زمین محسوب می شد، ۱۵۰ متر اعلام گردید.
ماهواره نوید
ماهواره نوید دانشگاه علم و صنعت در ساعت ۳: ۳۳ بامداد روز ۱۴ بهمن سال ۱۳۹۰ توسط ماهواره بر "سفیر نوید" با موفقیت به فضا پرتاب و در مدار بیضوی با حضیض ۲۷۰ كیلومتر و اوج ۳۶۰ كیلومتر تزریق شد.
ارتباط با این ماهواره بوسیله ۵ ایستگاه زمینی مستقر در شهرهای "مشهد"، "تبریز"، "ماهدشت"، "قشم" و "بوشهر" صورت گرفت و سیگنال رنجینگ این ماهواره در ایستگاه قشم دریافت شد.
این امر به معنای قرارگیری صحیح ماهواره، صحت عملكردی آن و ردگیری آن تلقی می شود.
ماهواره ایرانی "نوید" ۵۰ كیلوگرم وزن دارد و برای تزریق در مداری با ارتفاع ۳۷۰ كیلومتر طراحی شده است كه دارای طول عمر مداری دو ماه بود و هر شبانه روز ۶ بار از فراز ایران عبور می كرد و در دید ایستگاه های زمینی قرار می گرفت.
ماموریت سطح یك "نوید" تصویربرداری از سطح زمین در طیف مرئی با قدرت تفكیك مناسب برای ماموریت محوله و ارسال تصاویر و اطلاعات پایشی سیستم در مدار LEO به ایستگاه های زمینی است.
تصاویر دریافتی از ماهواره نوید دارای كاربردهای عملیاتی در حوزه های جو و علوم هواشناسی، منابع و بلایای طبیعی است.
ماهواره نوید دارای ابعاد ۵۰*۵۰*۵۰ سانتیمتر بود و در مدار بیضوی شكل با شیب مداری ۵۵ درجه حركت می كرد.
ماهواره فجر
ماهواره فجر بعنوان نخستین ماهواره با ماموریت انتقال مداری كشور با قابلیت تغییر مدار ۲۵۰ تا ۴۵۰ كیلومتر بیضوی به مدار ۴۵۰ كیلومتر دایره ای با استفاده از پیشبرنده گاز سرد (تراست گاز سرد) است كه سبب افزایش طول عمر ماهواره به مدت ۱.۵ سال می شود.
این ماهواره با كمك ماهواره بر سفیر B1 در ۱۳ بهمن ۱۳۹۳ از پایگاه فضایی سمنان به فضا پرتاب شد. این ماهواره بر قابلیت حمل ماهواره را تا وزن ۵۰ كیلوگرم در مدار بیضوی ۳۰۰ تا ۴۵۰ كیلومتری دارد.
این ماهواره با بیان پایگاه n2yo.com در روز ۶ اسفند ۱۳۹۳ سقوط كرد.
۴ ماهواره ایرانی پرتاب شده در یك قاب
ماهواره هایی كه پرتاب آنها با شكست مواجه شد
ماهواره های "دوستی" دانشگاه صنعتی شریف و "پیام" دانشگاه صنعتی امیركبیر از پروژه های فضایی هستند كه پرتاب آنها با شكست مواجه گردید.
ماهواره "پیام" امیركبیر از سری میكرو ماهواره های توسعه فناوری فضایی سازمان فضایی ایران است كه توسط دانشگاه صنعتی امیركبیر بمنظور انجام ماموریت تصویربرداری طراحی و ساخته شده است. وزن این ماهواره حداكثر برابر با ۱۰۰ كیلوگرم بوده و توسط ماهواره بر "سیمرغ" در مدار كم ارتفاع (LEO) و در ارتفاع ۵۰۰ كیلومتری از سطح زمین و با شیب مداری ۵۵ درجه قرار گرفت. طول عمر عملیاتی پیش بینی شده برای این ماهواره دو سال بود.
"پیام" در ساعات اولیه بامداد روز سه شنبه ۲۵ دی ماه سال قبل با استفاده از ماهواره بر "سیمرغ" از پایگاه فضایی امام خمینی به فضا پرتاب شد؛ ولی در مدار زمین قرار نگرفت. ماهواره پیام بعد از دو مرحله موفق، در مرحله سوم به سرعت كافی نرسید و در مدار آرام نگرفت. علت سقوط پیام، سرعت اولیه ناكافی ماهواره اعلام گردید و و بقایای آن در اقیانوس هند افتاد.
ماهواره پیام دانشگاه صنعتی امیركبیر
ماهواره "دوستی" دومین پرتاب ناموفق بود كه به كارفرمایی سازمان فضایی ایران، توسط دانشگاه صنعتی شریف طراحی و ساخته شده است. "دوستی" به صورت خاص، با هدف توسعه و دستیابی به فناوری هایی كه برای نخستین بار در ماهواره های بومی نصب شده و مورد استفاده قرار می گیرند، طراحی و ساخته شده است. همچون این فناوری ها، كنترل وضعیت سه محوره، OBDH مقاوم در مقابل خطا، سامانه كنترل حرارت نیمه فعال و سلول های خورشیدی تولید شده در كشور با قابلیت بهره برداری در محیط فضا را می توان برشمرد.
بیشینه طول عمر عملیاتی این ماهواره یك سال و طول عمر بالستیكی آن متناسب با مدار آن تعیین شده بود. این ماهواره دارای جرم ۵۲ كیلوگرم است و باتوجه به دسته بندی مرسوم ماهواره ها از منظر جرم، یك میكرو ماهواره شمرده می شود. مدار این ماهواره بیضوی و در دسته مدارهای كم ارتفاع (LEO)، با ارتفاع اوج و حضیض به ترتیب برابر با ۳۱۰ و ۲۵۰ كیلومتر و شیب مداری ۵۵ درجه بود.
انرژی مورد نیاز این ماهواره با بهره مندی از باتری و پانل های خورشیدی حاصل می شد.
اكنون ماهواره های "ظفر" از طرف دانشگاه علم و صنعت به سازمان فضایی برای انجام مقدمات پرتاب تحویل داده شده اند و باید منتظر بمانیم كه نتیجه این پرتاب چه خواهد شد. بگفته آذری جهرمی، وزیر ارتباطات برای نخستین بار مراحل پرتاب ماهواره "ظفر" در بهمن ماه بطور همزمان پخش عمومی خواهد شد.
منبع: اچ پی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب